Wybór odpowiedniego typu przestrzeni magazynowej to jedna z najważniejszych decyzji w procesie inwestycyjnym. Prawidłowe określenie celu obiektu, specyfiki towarów, wielkości, konstrukcji oraz przewidywanego rodzaju obrotu umożliwia stworzenie infrastruktury efektywnej i bezpiecznej. W praktyce firmy najczęściej rozważają, czy lepszym rozwiązaniem będzie magazyn otwarty, czy magazyn półotwarty. Oba typy należą do podstawowej grupy, którą tworzą trzy rodzaje magazynów: otwarte, półotwarte oraz zamknięte. Każdy z nich posiada określone zalety, ograniczenia oraz zakres zastosowania, a różnice wynikają głównie z konstrukcji, odporności na warunki zewnętrzne oraz kosztów.
Poniższy artykuł przedstawia cechy, przeznaczenie i praktyczne aspekty korzystania z magazynów otwartych i półotwartych – od konstrukcji, przez składowanie, aż po logistykę wewnętrzną.
Czym różnią się magazyny otwarte i półotwarte?
Podstawowa definicja tych obiektów opiera się na stopniu zabezpieczenia składowanego towaru przed czynnikami środowiskowymi. Magazyn otwarty to ogrodzony plac, w którym ładunek może być składowany bezpośrednio na ziemi lub na regałach. Brak zadaszenia oznacza pełną ekspozycję na wpływy atmosferyczne, w tym deszcz czy śnieg. Dlatego nadaje się jedynie do przechowywania materiałów odpornych na działanie czynników zewnętrznych.
Magazyn półotwarty to wiata wyposażona w 2 lub 3 ściany, której konstrukcja chroni przed opadami oraz częściowo przed wiatrem. Ze względu na stały dostęp świeżego powietrza najlepiej nadaje się do składowania produktów odpornych na zmiany temperatur – np. surowców mineralnych, elementów metalowych czy materiałów budowlanych.
Konstrukcja magazynu a rodzaj przechowywanych produktów
Decyzja, które obiekty wybrać, zależy przede wszystkim od specyfiki ładunku oraz planowanego sposobu jego obsługi. W magazynach otwartych przechowywać można głównie materiały o dużej wytrzymałości – kruszywa, wyroby stalowe, drewno oraz materiały budowlane niepodatne na wilgoć. Ze względu na brak dachu nie istnieje tu ryzyko skraplania ani zamkniętej strefy o podwyższonej temperaturze, jednak sam ładunek stale poddawany jest działaniu czynników pogodowych.
W magazynach półotwartych najczęściej składuje się elementy ceramiczne, prefabrykaty, cement w workach, elementy budowlane oraz produkty, które wymagają ochrony przed opadami, ale nie przed wahaniami termicznymi. Wybierając odpowiedni regał, przedsiębiorstwo optymalizuje przestrzeń, a sam proces magazynowania materiałów staje się bezpieczniejszy i bardziej efektywny.
Magazyny w praktyce – konstrukcja i zalecane wyposażenie
Konstrukcja takich obiektów jest znacznie prostsza niż w przypadku obiektów zamkniętych, gdzie wymagana jest pełna izolacja i często system ogrzewania. Magazyny półotwarte mają dach oraz trzy ściany, co chroni ładunek przed opadami, lecz pozostawia otwartą przestrzeń dla naturalnego przepływu powietrza. Z kolei magazyny otwarte funkcjonują jako place składowe, gdzie podstawą jest właściwe przygotowanie terenu – konieczne jest jego wcześniejsze utwardzenie, aby nie doprowadzić do uszkodzenia ładunków oraz sprzętu.
W obu obiektach można stosować podobne typy regałów – paletowe, półkowe oraz regały wspornikowe. Pozwalają one na przechowywanie materiałów budowlanych oraz długich elementów takich jak rury, profile czy arkusze blach. Jednak kluczowe jest zabezpieczenie konstrukcji odpowiednią farbą chroniącą przed korozją, aby zapewnić wieloletnią trwałość.
Jakie produkty najczęściej przechowuje się w magazynach półotwartych?
Magazyny półotwarte świetnie sprawdzają się jako miejsce przechowywania towarów, które wymagają ochrony przed bezpośrednimi opadami, ale nie są wrażliwe na zmiany temperatur. Z uwagi na konstrukcję – dach i ściany – takie obiekty są powszechnie stosowane w branży budowlanej, gdzie przechowuje się m.in.:
- worki z cementem,
- pustaki,
- materiały pochodzenia mineralnego,
- wyroby stalowe,
- produkty pakowane na paletach używane w procesach montażowych.
W tych obiektach często przechowywane są również pojazdy i sprzęt – magazyny półotwarte pełnią rolę garaży dla sprzętu, maszyn czy urządzeń o dużych gabarytach.
Magazyny otwarte – kiedy są najlepszym rozwiązaniem?
Otwarte place pozwalają na składowanie produktów o najwyższej odporności na warunki atmosferyczne. W takich magazynach przechowywania materiałów nie ograniczają żadne ściany ani zadaszenie. Produkt musi być jednak całkowicie odporny na działanie wilgoci i zmian pogody. Najczęściej służą do przechowywania:
- konstrukcji stalowych,
- drewna przemysłowego,
- prefabrykatów betonowych,
- elementów infrastruktury drogowej,
- surowców występujących na zewnątrz w normalnych warunkach eksploatacji.
To również idealne rozwiązanie dla towarów o wysokiej rotacji, ponieważ łatwy dostęp do ładunku przyspiesza załadunek i transport.
Jak firmy wybierają typ magazynu?
Według analizy rynkowej PMR z 2024 roku, aż 41% przedsiębiorstw produkcyjnych wybiera magazyny półotwarte jako kosztowo optymalny model przechowywania surowców i półproduktów, podczas gdy 27% korzysta głównie z magazynów otwartych. Firmy te wskazują na niskie koszty budowy i utrzymania oraz elastyczność zagospodarowania przestrzeni.
Warto podkreślić, że w zależności od typu magazynu niezbędne jest dopasowanie wyposażenia technologicznego, które wspiera procesy pakowania, transportu i zabezpieczania ładunku. Przykładem podmiotu, który oferuje kompletne rozwiązania w tym zakresie, jest Producent maszyn pakujących GRASO. Nowoczesne linie pakujące umożliwiają efektywne zabezpieczanie materiałów składowanych w półotwartych i otwartych przestrzeniach, co wpływa na zmniejszenie strat oraz zwiększenie jakości procesów logistycznych.
Zalety i wady magazynów otwartych i półotwartych
Wybór typu magazynu zawsze zależy od rodzaju ładunku, kosztu inwestycji oraz oczekiwanego czasu przechowywania. Najważniejsze zalety i wady obu rozwiązań prezentują się następująco.
| Magazyn Otwarty | Magazyn Półotwarty |
| Zalety: | Zalety: |
| – Najniższe koszty inwestycyjne | – Ochrona przed opadami atmosferycznymi |
| – Pełna swoboda składowania | – Możliwość przechowywania produktów wymagających przepływu powietrza |
| – Idealny dla surowców odpornych na pogodę | – Niski koszt eksploatacji |
| Wady: | Wady: |
| – Brak ochrony przed opadami | – Niewystarczająca ochrona przed wahaniami temperatur |
| – Ograniczona możliwość składowania produktów wrażliwych | – Ograniczenia konstrukcyjne ze względu na brak pełnej zabudowy |
| – Większe ryzyko zanieczyszczeń oraz strat jakości |
Magazyn półotwarty czy otwarty – co wybrać?
Decyzja, który obiekt będzie bardziej odpowiedni – półotwarty czy otwarty – zależy od rodzaju ładunku, wrażliwości na warunki środowiskowe oraz budżetu inwestora.
Magazyn otwarty sprawdzi się przy odpornych materiałach, dużej rotacji i łatwym dostępie do ładunku. Z kolei magazyn półotwarty będzie rozwiązaniem uniwersalnym, zapewniającym większą ochronę przy wciąż niskich kosztach eksploatacji. Oba typy odgrywają istotną rolę w branży logistycznej i stanowią efektywne uzupełnienie magazynów zamkniętych oraz magazynów specjalnych, szczególnie w dużych przedsiębiorstwach produkcyjnych.